D
Dennis
Guest
Elders op het forum word er op dit moment gesproken over het gebruik van Ozon (O3) in het zeeaquarium. Omdat het m.i. zonde zou zijn als een onderwerp met waardevolle informatie ondergesneeuwt zou raken in een onderwerp dat er niet specifiek aan gewijd is én omdat ik het onderwerp daar niet wil verstoren met wat kritische kanttekeningen, heb ik er een nieuw onderwerpje voor gestart.
Persoonlijk vind ik het zelf ontzettend ingewikkelde materie daar we spreken over een effect op moleculair nivo. Ik pretendeer niet de wijsheid erover in pacht te hebben en verzoek de heren chemicie dan ook vooral te verbeteren waar dit nodig is. Wel hoop ik dat dit onderwerp enige weerstand kan bieden tegen de reinste onzin die er zo nu en dan over verkondigd word als zou het een wondermiddel zijn.
Inleiding: Wat is Ozon?
Ozon (O3) is een zuurstofmolecuul (O2) waar door middel van hoge spanning een extra atoom zuurstof is toegevoegd. Ozon is een zeer instabiel gas en zal simpel gesteld snel mogelijk weer een zuurstofmolecuul willen zijn (O2). Het extra toegevoegde zuurstofatoom word dan dus afgestoten. Door het afstoten ervan kan oxidatie plaatsvinden van een organische stof. Bijvoorbeeld als Ozon (O3) een nitrietmolecuul (NO2) tegen komt, stoot het ozonmolecuul de het extra atoom zuurstof af en word weer O2. Het NO2 (nitriet) molecuul krijgt er een extra zuurstofatoom bij en veranderd daardoor in NO3 (nitraat).
Lijkt allemaal prima zo.. Zuurstof is altijd welkom en nitriet willen we graag kwijt. Maar er zitten wat haken en ogen aan het gebruik van ozon.
Ozon in het algemeen.
Allereerst moet men zich realiseren dat Ozon behoorlijk giftig is. Bij het gebruik van bijvoorbeeld laserprinters komt ook ozon vrij. Er zijn in Nederland zelfs regels over hoe hoog een concentratie ozon mag zijn op bijvoorbeeld een werkvloer. Om veilig te kunnen werkenmag men geen hogere concentraties meten dan 0,06 ppm... Een concentratie van 0,3ppm mag men wettelijk niet langer dan 15 minuten aan blootgesteld worden. Ozon reageert niet alleen met vuil in water of lucht, maar ook met cellen in ons lichaam. Het oxideren van cellen in ons lichaam kan als uiterste consequentie kanker veroorzaken. We praten hier dus over een gas waar men serieus rekening mee moet houden!
Ozon in het aquarium.
Ozon word in het aquarium meestal om twee redenen toegepast. Ten eerste om het water te ontkleuren en ten tweede om een afschuimer te stimuleren. Maar wat gebeurd er nu werkelijk? Hoe is de werking van bovenstaande te verklaren? Is het werkelijk een wondermiddel?
Allereerst de (vooral geel) kleuring van water. Dit kennen de meeste aquarianen. Het water word belast met organische stoffen door onder andere urine van vissen. Dit bevat zogenaamde fenolen. Dit zijn lichtabsorberende moleculen die voor ons het water minder helder en optisch wat geel maken. De meest gebruikte remedie hiertegen is gebruik maken van een goede hoogaktieve filterkool. Deze bind de organische stoffen en deze worden daarmee bij het verwijderen van de kool fysiek uit het aquarium gehaald. Echter Ozon is ook in staat deze fenolen te oxideren en daarmee het water weer mooi helder te krijgen. Maar worden de fenolen daarmee ook werkelijk uit het water gehaald? Waarschijnlijk niet. In dit artikel geeft Randy Holmes-Farley (van het chemistry forumdeel op reecentral) aan dat veel van de water-kleurende organische verbindingen door ozon slechts in kleinere niet-kleurende moleculen worden gehakt en dus niet verwijderd terwijl aktieve kool dit wél doet.
Ten tweede de wel vaker aangehaalde stimulans die het de afschuimer zou geven doordat de geoxideerde organische stoffen beter af te schuimen zouden zijn. In hetzelfde artikel wijst Randy erop dat hem geen enkel wetenschappelijk bewijs bekend is dat dit het geval zou zijn. Hij voegt eraan toe dat hij zelfs niet eens een logische verklaring zou kunnen bedenken. Wel verklaart hij dat in een aantal gevallen het gebruik van ozon juist de werking van een afschuimer kan tegenwerken doordat bepaalde partiekels in het geheel niet meer af te schuimen zijn. Oxideren betekent dat een deeltje veranderd maar niet dat het verdwijnt uit het systeem. Wel voegt hij er aan toe dat het oxideren van een deeltje in sommige gevallen -wellicht- kan helpen het gemakkelijker afbreekbaar te maken voor bacterien.
Risico's van Ozon en maatregelen ertegen.
Zoals gezegt kleven er aan het gebruik van ozon doro de specifieke eigenschappen van dit gas bepaalde risico's. Het maakt het Ozonmolecuul in feitte niets uit of het zijn extra zuurstofatoom nu afgeeft aan een organisch deeltje in het water, de longen van een mens, of de kiewen van een vis. Bovendien kan Ozon tal van reacties met andere stoffen in zeewater teweeg brengen die afhankelijk zijn van weer andere parameters zoals de pH, de aanweezigheid van ammonium enz enz. Meer daarover is te lezen via deze link.
Tenslotte moet men zich realiseren dat Ozon allerlei materialen kan aantasten en dat zelfs materialen die ozonbestendig zijn kunnen worden aangetast als er verkeerd word omgegaan met een ozonisator. Zo kan bijvoorbeeld het zéér bijtende salpeterzuur gevormt worden als de lucht die door de ozonisator gaat niet goed droog is (vandaar dat men bij de meer professionele apparatuur gebruik maakt van zogenaamde luchtdrogers).
Ozon kan echter door aktieve kool onschadelijk gemaakt worden. Om deze reden word altijd aanbevolen zowel de uitstroom van de lucht in de ozonreactor (meestal de afschuimer) als de uitstroom van water uit de ozonreactor over kool te laten lopen zodat er zeker geen vrije ozon in de waterkolom in het aquarium kan komen. Je kunt je echter afvragen dat als je toch min of meer verplicht bent kool te gebruiken dat dus geelkeuring en organische vervuiling uit het water filter, wat dan nog de meerwaarde van het gebruik van ozon is.
Laat duidelijk zijn dat ozon gevaarlijk is en blijft voor mens en dier.
Persoonlijk vind ik het zelf ontzettend ingewikkelde materie daar we spreken over een effect op moleculair nivo. Ik pretendeer niet de wijsheid erover in pacht te hebben en verzoek de heren chemicie dan ook vooral te verbeteren waar dit nodig is. Wel hoop ik dat dit onderwerp enige weerstand kan bieden tegen de reinste onzin die er zo nu en dan over verkondigd word als zou het een wondermiddel zijn.
Inleiding: Wat is Ozon?
Ozon (O3) is een zuurstofmolecuul (O2) waar door middel van hoge spanning een extra atoom zuurstof is toegevoegd. Ozon is een zeer instabiel gas en zal simpel gesteld snel mogelijk weer een zuurstofmolecuul willen zijn (O2). Het extra toegevoegde zuurstofatoom word dan dus afgestoten. Door het afstoten ervan kan oxidatie plaatsvinden van een organische stof. Bijvoorbeeld als Ozon (O3) een nitrietmolecuul (NO2) tegen komt, stoot het ozonmolecuul de het extra atoom zuurstof af en word weer O2. Het NO2 (nitriet) molecuul krijgt er een extra zuurstofatoom bij en veranderd daardoor in NO3 (nitraat).
Lijkt allemaal prima zo.. Zuurstof is altijd welkom en nitriet willen we graag kwijt. Maar er zitten wat haken en ogen aan het gebruik van ozon.
Ozon in het algemeen.
Allereerst moet men zich realiseren dat Ozon behoorlijk giftig is. Bij het gebruik van bijvoorbeeld laserprinters komt ook ozon vrij. Er zijn in Nederland zelfs regels over hoe hoog een concentratie ozon mag zijn op bijvoorbeeld een werkvloer. Om veilig te kunnen werkenmag men geen hogere concentraties meten dan 0,06 ppm... Een concentratie van 0,3ppm mag men wettelijk niet langer dan 15 minuten aan blootgesteld worden. Ozon reageert niet alleen met vuil in water of lucht, maar ook met cellen in ons lichaam. Het oxideren van cellen in ons lichaam kan als uiterste consequentie kanker veroorzaken. We praten hier dus over een gas waar men serieus rekening mee moet houden!
Ozon in het aquarium.
Ozon word in het aquarium meestal om twee redenen toegepast. Ten eerste om het water te ontkleuren en ten tweede om een afschuimer te stimuleren. Maar wat gebeurd er nu werkelijk? Hoe is de werking van bovenstaande te verklaren? Is het werkelijk een wondermiddel?
Allereerst de (vooral geel) kleuring van water. Dit kennen de meeste aquarianen. Het water word belast met organische stoffen door onder andere urine van vissen. Dit bevat zogenaamde fenolen. Dit zijn lichtabsorberende moleculen die voor ons het water minder helder en optisch wat geel maken. De meest gebruikte remedie hiertegen is gebruik maken van een goede hoogaktieve filterkool. Deze bind de organische stoffen en deze worden daarmee bij het verwijderen van de kool fysiek uit het aquarium gehaald. Echter Ozon is ook in staat deze fenolen te oxideren en daarmee het water weer mooi helder te krijgen. Maar worden de fenolen daarmee ook werkelijk uit het water gehaald? Waarschijnlijk niet. In dit artikel geeft Randy Holmes-Farley (van het chemistry forumdeel op reecentral) aan dat veel van de water-kleurende organische verbindingen door ozon slechts in kleinere niet-kleurende moleculen worden gehakt en dus niet verwijderd terwijl aktieve kool dit wél doet.
Ten tweede de wel vaker aangehaalde stimulans die het de afschuimer zou geven doordat de geoxideerde organische stoffen beter af te schuimen zouden zijn. In hetzelfde artikel wijst Randy erop dat hem geen enkel wetenschappelijk bewijs bekend is dat dit het geval zou zijn. Hij voegt eraan toe dat hij zelfs niet eens een logische verklaring zou kunnen bedenken. Wel verklaart hij dat in een aantal gevallen het gebruik van ozon juist de werking van een afschuimer kan tegenwerken doordat bepaalde partiekels in het geheel niet meer af te schuimen zijn. Oxideren betekent dat een deeltje veranderd maar niet dat het verdwijnt uit het systeem. Wel voegt hij er aan toe dat het oxideren van een deeltje in sommige gevallen -wellicht- kan helpen het gemakkelijker afbreekbaar te maken voor bacterien.
Risico's van Ozon en maatregelen ertegen.
Zoals gezegt kleven er aan het gebruik van ozon doro de specifieke eigenschappen van dit gas bepaalde risico's. Het maakt het Ozonmolecuul in feitte niets uit of het zijn extra zuurstofatoom nu afgeeft aan een organisch deeltje in het water, de longen van een mens, of de kiewen van een vis. Bovendien kan Ozon tal van reacties met andere stoffen in zeewater teweeg brengen die afhankelijk zijn van weer andere parameters zoals de pH, de aanweezigheid van ammonium enz enz. Meer daarover is te lezen via deze link.
Tenslotte moet men zich realiseren dat Ozon allerlei materialen kan aantasten en dat zelfs materialen die ozonbestendig zijn kunnen worden aangetast als er verkeerd word omgegaan met een ozonisator. Zo kan bijvoorbeeld het zéér bijtende salpeterzuur gevormt worden als de lucht die door de ozonisator gaat niet goed droog is (vandaar dat men bij de meer professionele apparatuur gebruik maakt van zogenaamde luchtdrogers).
Ozon kan echter door aktieve kool onschadelijk gemaakt worden. Om deze reden word altijd aanbevolen zowel de uitstroom van de lucht in de ozonreactor (meestal de afschuimer) als de uitstroom van water uit de ozonreactor over kool te laten lopen zodat er zeker geen vrije ozon in de waterkolom in het aquarium kan komen. Je kunt je echter afvragen dat als je toch min of meer verplicht bent kool te gebruiken dat dus geelkeuring en organische vervuiling uit het water filter, wat dan nog de meerwaarde van het gebruik van ozon is.
Laat duidelijk zijn dat ozon gevaarlijk is en blijft voor mens en dier.
