Dieren die onze behoedzaamheid vragen

Het komt een paar maal per jaar terug op het forum: welke dieren zijn gevaarlijk, giftig of vragen onze bijzondere aandacht.

Omdat niet alle informatie terug te vinden is in de database of niet even gemakkelijk voor iedereen te vinden is op het net, dacht ik misschien kunnen wij als leden zelf een onderwerp aanmaken met een lijst van dieren die onze behoedzaamheid vragen.

Ik wil graag een voorzetje geven. Aanvullingen of correcties zijn uiteraard welkom.

BUTTONS

Palythoa tuberculosa + Palythoa toxica => gevaarlijk voor mensen (i.v.m. de hoge concentratie palytoxin).

Overige Palythoa soorten => kan (hoeft niet) gezondheidsproblemen geven bij iedereen, omdat ook de andere soorten een bepaalde hoeveelheid palytoxin in zich hebben.
Klachten zijn o.a. tintelingen in vingers, bloederige plekken en vlekken op huid, jeuk, hoofdpijn, koorts, ademhalingsproblemen, keelpijn, grieperig gevoel, hartklachten.

Voorkom aanraking en inademing door het dragen van handschoenen en een mondkapje.
Voorkom irritatie aan de Palythoa. De irritatie hoeft niet door u veroorzaakt te worden als hobbyist, maar kan mogelijk ook door medebewoners van het rif veroorzaakt worden. Pas daarom uw bestand aan indien u toch Palythoa wenst te houden.

"Gewone" Zoanthus soorten, Parazoahthus soorten, Acrozoanthus soorten => in veel mindere mate giftig, de meeste mensen zullen er geen gezondheidsproblemen door verkrijgen. Diegenen daarentegen die gevoelig of allergisch zijn voor de netelgiffen kunnen o.a. hoofdpijn, keelpijn, tintelende of zere vingers krijgen of een vlekkerige uitslag op de huid.

Wilt u dat bovenstaande soorten géén gevaar vormen voor uzelf, uw naasten, bezoekers en onderhouders van uw aquarium of voor al het overige leven in het aquarium, denk er dan dus aan om aanraking en irritatie te voorkomen.

De foto's zijn slechts enkele voorbeelden, daar de kleur in diverse variaties voor kan komen.

Behandeling:

Een vergiftiging met Palytoxin is niet zelf op te lossen indien de klachten ernstig tot zeer ernstig zijn. Raadpleeg altijd een arts voor de juiste behandeling!

ANEMONEN

Actinodendronidae

Tot deze anemonen behoren Actinondendron, Actinostephanus en Megalactis, met als toepasselijke bijnamen ‘Hells fire anemoon’ en ‘vuuranemoon’.

Hoewel alle anemonen semi-agressief zijn, is bij deze anemonen een waarschuwing toch zeker van toepassing.
Deze anemonen zijn stekende anemonen . Een steek is zeer krachtig en bijzonder pijnlijk.

De anemonen bevatten zgn. nematocyst, dat is niets anders dan giftige netelcellen. Een netelcel is een cel met een blaasvormige structuur waarin een opgerolde neteldraad met een harpoentje zit. Het kapsel van die neteldraad is gevuld met een verlammende vloeistof. Sommige netelcellen hebben aan de buitenkant een haartje. De netelcel is gevuld met gif en heeft erin opgerold een lange holle draad. Als het haartje van de cel aangeraakt wordt schiet de draad als een harpoen uit de cel en loopt het gif langs het draadje weg.

Behandeling:

Goed spoelen met zeewater (géén zoetwater!). Daarna de netelcellen deactiveren door middel van azijn. Indien er neteldraden zichtbaar zijn, verwijder deze dan en houdt hierbij handschoenen aan. Ga vooral niet wrijven en niet krabben, dat stimuleert het netelgif juist, let op: ook zoetwater en alcohol doen dat, tenzij op hele hoge temperatuur gebracht meen ik).
Raadpleeg vervolgens een arts, daar er een medicatie dient te worden voorgeschreven tegen o.a. mogelijke allergische reacties.
IJs kan tussentijds de pijn en zwelling verminderen.

BORSTELWORMEN

Polychaeta

Borstelwormen hebben honderden ‘borstels’, maar deze borstels kan je beter vergelijken met naalden.
Eenmaal de borstelworm de naalden in de huid zet, breken deze van de borstelworm af. Gevolg tientallen tot honderden naalden in de huid die pijnlijk kunnen aanvoelen, irritaties en ontstekingen kunnen veroorzaken.

Behandeling:

De 'haartjes' van een borstelworm kunt u verwijderen met plakband of tape. Raadpleeg wel een arts, het is mogelijk dat u medicatie moet nemen.

BRAND - OF VUURKORALEN

Millepora

Ook wel brand- of vuurkoralen (stinging fire coral) genoemd. De neteldraden kunnen branderige, ontstoken en zeer pijnlijke plekken veroorzaken op de huid.

Behandeling (gelijk aan de behandeling bij 'steken' door anemonen):

Goed spoelen met zeewater (géén zoetwater of juist heel heet water, 40 graden!). Daarna de netelcellen deactiveren door middel van azijn. Indien er neteldraden zichtbaar zijn, verwijder deze dan en houdt hierbij handschoenen aan. Ga vooral niet wrijven en niet krabben, dat stimuleert het netelgif juist, let op: ook zoetwater en alcohol doen dat).
Raadpleeg vervolgens een arts, daar er een medicatie dient te worden voorgeschreven tegen o.a. mogelijke allergische reacties.
IJs kan tussentijds de pijn en zwelling verminderen.

ZEEKOMKOMMERS

Zeekomkommers kunnen de giftige stof Saponine uitstoten, echter niet alle exemplaren kunnen als giftig worden omschreven. Ze worden soms gezien als tijdbom in het aquarium. Veelal richt de zeekomkommer pas schade aan als het dier wordt aangevallen, niet langer gezond is, sterft of als het in een pomp of dergelijke terecht komt (en eigenlijk vermalen wordt). Een gezonde onbevangen zeekomkommer zal zelf niet snel zijn gif uitstoten.

Het gif kan overigens blindheid veroorzaken indien het in de ogen komt of in de ogen gewreven wordt.

ZEESTER - DOORNENKROON

Acanthaster planci

Dit is een roodkleurige zeester die over zijn gehele lichaam doornachtige stekels heeft. De stekels kunnen pijnlijke verwondingen veroorzaken en uren aanhouden. Men voelt zich misselijk en gaat braken. De wond zal opzwellen en donkerblauw van kleur worden.

Behandeling:

is mij niet bekend, maar zou gelijk kunnen zijn aan de behandeling zoals deze geldt bij zee-egels? Daar de stekels van deze zeester gif bevatten en verlamming kunnen veroorzaken, lijkt het mij verstandig om direct een arts te raadplegen.

ZEE EGELS

Zee egels zijn stekelhuidigen en zitten dus vol met stekels. De stekels ziijn vlijmscherp en doorboren de huid. Ze kunnen dus flinke pijnlijke plekken veroorzaken en in de huid achterblijven. Sommige zee egels zijn ook giftig.
Verwijder altijd zo goed als mogelijk elk stukje stekel en tracht niets achter te laten. Soms moeten achtergebleven stekels operatief verwijderd worden.
De wond veroorzaakt door een stekel van zee egel geneest maar moeizaam.

Behandeling:

Probeer indien mogelijk de stekels te verwijderen, maar let op de stekels bevatten hele kleine weerhaakjes, dus verwijderen kan zeer moeilijk gaan. Pas op voor versplintering.
Voor het verwijderen kan er gedurende een half uur eventueel een fruitzuur aangebracht worden, bijvoorbeeld citroenzuur om het verwijderen hopelijk te vergemakkelijken. Zuur fruit lost namelijk de stekels op (bevat kalk, welke door het zuur oplost). Lukt dit niet, gebruik dan 24 uur een azijnpakking. Eventueel ook de huid daar waar die doorboord is desinfecteren met een alcoholoplossing.
Indien het niet lukt om zelf de stekels in zijn geheel te verwijderen of als u dit niet zelf durft, laat het dan door een arts doen.
Raadpleeg in ieder geval ook altijd een arts, als u de stekels zelf al verwijderd heeft.

DOKTERSVISSEN

Deze vissen danken hun naam aan de aanwezige scalpels, de stekels aan het staartvlak. Deze vlijmscherpe halfmaanvormige uitstekels kunnen het beste vergeleken worden met een inklapbaar zakmes.
Een doktersvis zal de scalpels alleen bij hevige strijd gebruiken, maar in het aquarium kan een doktersvis deze ook gebruiken als hij gestrest is, in het nauw gedreven is en zich opgejaagd voelt of als hij zichzelf even als de dominantste wil laten gelden.

Behandeling:

Reinig de wond direct met steriel water of indien u dat niet heeft met schoon drinkwater en / of een zoutoplossing.
Daar het aquariumwater en de scalpel diverse bacteriën bevatten is het raadzaam om een arts te raadplegen of u ook medicatie nodig heeft (bijv. tetanusprik of antibiotica).

MURENEN

Murenen bezitten een dubbele set kaken, keelkaken genoemd.
Bij een beet gaan de keelkaken geheel naar voren en vervolgens trekt de murene de keelkaken in om aldoende de prooi naar de slokdarm toe te brengen.
Wanneer je zelf de prooi bent, trek dan nooit je arm, vinger of wat dan ook met kracht terug. De tanden staan namelijk naar binnen gericht en wanneer je met kracht terugtrekt reit je de gehele huid open.
Beter is om met de vrije hand de murene dusdanig vlak achter de kaak te knijpen, zodat hij zijn kaken opnieuw openspert.
Een beet is pijnlijk, maar kan vooral infecties veroorzaken door de vele bacteriën die zich in de bek bevinden.

Behandeling:

Reinig de wond direct met steriel water of indien u dat niet heeft met schoon drinkwater en / of een zoutoplossing.
Daar het aquariumwater en de bek van de murenen diverse bacteriën bevatten moet u bij een bijtwond veroorzaakt door een murene altijd een arts raadplegen, daar u waarschijnlijk medicatie nodig heeft, hoe klein de wond ook is (bijv. tetanusprik of antibiotica). Daarnaast is er infectiegevaar wat gecontroleerd moet blijven worden.

SABELTAND BLENNIES

Meiacanthus

Sabeltand blennies bezitten vergrootte hoektanden in de onderkaak en hebben gifklieren. Een beet van deze vis kan een zeer pijnlijke bobbel veroorzaken, maar ook wat huid afstropen en een wond kan lange tijd genezing nodig hebben. Een beet veroorzaakt vaak ook infecties.

Behandeling:

Reinig de wond direct met steriel water of indien u dat niet heeft met schoon drinkwater en / of een zoutoplossing.
Daar het aquariumwater en de bek van de Meicanthus diverse bacteriën bevatten moet u bij een bijtwond veroorzaakt door deze vissoort altijd een arts raadplegen, daar u waarschijnlijk medicatie nodig heeft, hoe klein de wond ook is (bijv. tetanusprik of antibiotica). Daarnaast is er infectiegevaar wat gecontroleerd moet blijven worden.

Is een Koraalduivel ook niet giftig?

Ja/nee (het gaat om de stekels), maar zoals gezegd ik heb enkel het voorzetje gegeven. Wie zich geroepen voelt om de lijst aan te vullen, zou ik zeggen: shoot!

Fishesintheair zei:

Is een Koraalduivel ook niet giftig?

Klik om te vergroten...

Is idd niet giftig:biggrin:


Marjan goed bezig. Mooi lijstje gemaakt van dieren waar veel mensen niet van weten dat deze gevaarlijk kunnen zijn.

Grtz, Sander

Dank je wel voor de voorzet MarjanH!!

Hopelijk komt er nog veel respons op dit topic!!

Kan deze informatie ook verwerkt worden in de database?

thxthumbs up

Misschien ook kogelvissen.

Als geloof ik meest giftige tijgerkogelvis (Takifuga rubripes).

De meeste kogelvissen maken een krachtig neurotoxine aan met de naam tetrodotoxine. Dit gif zit voornamelijk in de lever, eierstoffen en het maagdarmkanaal en met wat kleinere hoeveelheden in de rest van het lichaam.
Het gif is 100x giftiger dan blauwzuur.

Mocht je dit gif binnen krijgen
De eerste symptomen van vergiftiging treden op na ongeveer 30 minuten. Er ontstaat een soort van gevoelloosheid in de lippen en de tong, gevolgd door kwijlen, zweten, misselijkheid, overgeven, hoofdpijn, diarree, algeheel gevoel van zwakte, lethargie, verlies van coördinatievermogen, stuiptrekkingen, benauwdheid, voortschrijdende verlammingsverschijnselen, ademhalingsproblemen, coma en een zekere dood. Die dood is vaak niet te voorkomen omdat er geen enkel middel is dat het gif kan neutraliseren. Wanneer de hoeveelheid gif net niet voldoende is om iemand te doden kan die persoon dagenlang in een staat van bijna-dood verkeren, terwijl hij toch niet het bewustzijn heeft verloren.

P.S. heb dit niet zelf uitgevonden maar van internet gegoogled.

Groet, Henk

Hallo allemaal,

Ik denk dat dit een zeer interessante topic gaat worden en volgens ons zouden er ook behandelwijzen bij moeten worden vermeld. Hier is overigens ooit een mooi en handzaam Nederlandstalig boek over geschreven.
Er bestaan immers vele Giftige Zeedieren, wat te denken van bepaalde schelpdieren en we moeten niet alleen voorzichtig zijn met het houden ervan, maar ook met het eten van bepaalde vis en schelpdieren.


Schelpdiervergiftiging


Mosselen, oesters en jakobsschelpen kunnen geïnfecteerd zijn met dinoflagellaten. Het koken van schelpdieren heeft geen invloed op dit Gif, dus mensen zullen nog steeds vergiftigd raken als ze besmette schelpdieren eten.

• Symptomen
  Waarschuwingssignalen van schelpdiervergiftiging kunnen zich binnen 30 minuten voordoen. Dit zijn onder andere: gevoelloosheid of een prikkelend gevoel in het gezicht, de lippen en tong, misselijkheid, overgeven, diarree en buikpijn. Bij ernstige gevallen kunnen de symptomen zich verder ontwikkelen, wat kan leiden tot een ademstilstand of verlamming.
• Preventie en Behandeling
  Eet geen schelpdieren als de bovengenoemde symptomen zich voordoen. Probeer het slachtoffer over te laten geven, om de maag leeg te maken. Controleer de ademhaling en geef mond-op-mondbeademing indien nodig.

Ciguatera Vergiftiging


Dit wordt veroorzaakt door consumptie van sommige soorten koraalvissen die zich voeden met bepaalde dinoflagellaten op algen die meestal voorkomen in koraalriffen. Dit Gif is niet te zien, ruiken of proeven en wordt niet beïnvloed door hitte of koken. Bovendien heeft het geen invloed op de smaak, geur en kleur van de vis. Algen worden gegeten door grote plantetende vissoorten, zoals de barracuda, de Spaanse makreel, de doktersvis, de boniet, de zeebaars en de goudmakreel. Deze kunnen dus allemaal dit Gif bij zich dragen.

• Symptomen
  Klachten aan het spijsverteringskanaal, waaronder misselijkheid, dyspepsie (= gestoorde spijsvertering of indigestie), overgeven, buikpijn en diarree. Deze waarschuwingssignalen kunnen leiden tot uitdroging. Het slachtoffer kan ook last hebben van overmatige speekselproductie, rillingen, zweten, duizeligheid en een stijve nek.
• Preventie en Behandeling
  Het is belangrijk om medische hulp in te schakelen bij ciguatera vergiftiging. Aangezien dit Gif niet is te bespeuren door geur, tast of zicht, kun je ciguatera vergiftiging het beste voorkomen door uit de buurt te blijven van besmette vis. Vermijdt het eten van grote koraalvissen en zeker hun ingewanden. Dit Gif kan direct de huid binnendringen, dus zorg ook voor goede hygiëne als je organen van mogelijk besmette vissen moet beetpakken.

Histaminevergiftiging


Dit type Voedselvergiftiging kun je oplopen door het consumeren van vis met hoge hoeveelheden histamine. Dit wordt veroorzaakt door de ophoping van histamine in makreelachtigen, zoals de makreel, de tonijn, de koraalvlinder en de kahawai. Deze vissoorten hebben het aminozuur histidine in hun lichaam. Als ze niet goed worden gekoeld nadat ze zijn gevangen, zullen bacteriën in de vis de histidine omzetten in histamine. Het Gif wordt niet beïnvloed door bevriezing of koken.

• Symptomen
  Symptomen kunnen een half uur na het eten van besmette vis worden waargenomen of worden ervaren. Waarschuwingssignalen van histaminevergiftiging zijn onder andere rood aanlopen, een tintelend en brandend gevoel in de mond, rode en jeukende uitslag die meestal ontstaat op de bovenrug, borst, het gezicht en de nek, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, ademhalingsmoeilijkheden, diarree, buikpijn en in elkaar storten als gevolg van een lage bloeddruk.
• Preventie en Behandeling
  Zoek medische hulp als je deze symptomen vertoont. Antihistaminen kunnen op een effectieve manier afrekenen met de symptomen van histaminevergiftiging.
  
  Het op de juiste manier omgaan met vis nadat deze is gevangen, is van cruciaal belang om histaminevergiftiging te voorkomen. Vries vers gevangen vis in of bewaar het in ijs.

Giftige Zeedieren vormen een groot gevaar voor de mens. Zorg ervoor dat je extra voorzorgsmaatregelen neemt wanneer je met vis en schelpdieren in aanraking komt, zeker als hobby-ist of duiker.

Ton

Ik zal mijn bijdragen nog zoveel mogelijk trachten aan te vullen met aanvullende informatie over behandeling e.d. indien bekend bij mij.

Hopelijk wil men de informatie aanvullen of corrigeren indien nodig, want het is informatie die te belangrijk is om van aanvulling of correctie te onthouden.

@Ton en Cora: kunnen jullie eventueel de naam van het boek vermelden? Ik ben er zelf in ieder geval zeer in geïnteresseerd.

PALYTOXIN (aanvulling over het gif)

Palytoxin komt niet enkel voor bij de Palythoa, Zoanthus, Acrozoanthus en Parazoanthus soorten.

Palytoxin komt namelijk ook nog voor bij de volgende dieren:

-Porifera (sponssoort)
-Alcyonaria (een verzamelnaam voor enkele softkoralen, meer uitleg hierover is te vinden bij o.a. de site van Wikipedia middels zoekwoord Alcyonaria)
-Gorgonaria (gorgoonsoort)
-Hermodice carunculata (borstelworm)
-Acanthaster planci (de eerder genoemde zeester)
-sommige mossel- en schelpdieren

maar ook bij:

-Chaetodon soorten (koraalvlinders)

En wel omdat zij van de 'buttons' eten of omdat het gif wordt aangemaakt door de dinoflagellaten (Ostreopis siamensis meen ik te hebben onthouden) in het koraal.

Een vergiftiging met Palytoxin is niet zelf op te lossen indien de klachten ernstig tot zeer ernstig zijn. Raadpleeg altijd een arts voor de juiste behandeling!

Nog een kleine aanvulling:

wondjes of sneetjes veroorzaakt door steen of koralen kunt u het beste altijd uitspoelen met steriel water of een zoutoplossing.
Pas ook goed op of er geen stukje koraal achter is gebleven in uw huid, daar het voor flinke infecties kan zorgen.

Bij alle verwondingen geldt: ijs kan de pijn en zwelling doen verminderen. Verwijder ook uw sieraden tijdig, voor het geval er wel een enorme zwelling ontstaat.